Listopad to miesiąc, w którym na półkach sklepowych pojawiają się kaki. Jest to słodki owoc przypominający kształtem pomidora i zawierający mnóstwo witamin i minerałów. Owoc ten występuje pod wieloma nazwami: persymona, kaki, sharon, chińska śliwka czy rzadziej używane w Polsce hurma wschodnia, hebanowiec wschodni.
POCHODZENIE
Diospyros kaki należy do rodziny hebankowate, rodzaj hurma (Diopspyros) i reprezentowany jest przez ponad 400 gatunków krzewów i drzew. Persymona rośnie w Azji i Ameryce Południowej w strefie tropikalnej i subtropikalnej. Do Europy została przywieziona z Chin w XIII wieku. Obecnie uprawiana jest przede wszystkim we Włoszech, Hiszpanii, Chinach, Korei Południowej, Japonii, Brazylii i południowej Azji. Kaki rosną na drzewach osiągających nawet 18 m wysokości. Pomarańczowo-czerwone owoce kształtem przypominają pomidory. Miąższ nie jest aromatyczny, ale gdy owoc dojrzeje, jest bardzo słodki i ma galaretowatą konsystencję.
SKŁAD
Kaki są źródłem wielu witamin, składników mineralnych i substancji mających działanie prozdrowotne. Zawartość węglowodanów waha się ok 12 do 22,9% w zależności od stopnia dojrzałości. Są to głównie glukoza, fruktoza i sacharoza. Mimo tak wysokiej zawartości cukrów prostych, zalecane są w dietach odchudzających, ponieważ przyspieszają metabolizm. Zawierają również dużą ilość błonnika pokarmowego. Cierpki smak wynika z wysokiej zawartości tanin. Ich ilość jest mniejsza w dojrzałych owocach. Persymona zawiera również bardzo dużo związków o działaniu prozdrowotnym takich jak polifenole, flawonoidy, katechiny czy gallokatechiny. Przeciwutleniacze występujące w tych owocach to między innymi beta karoten (witamina A), luteina, likopen, zeaksantyna, kryptoksantyna czy kwas askorbinowy (witamina C). Kaki zawierają nawet 70 mg witaminy C (w 100 g miąższu). Świeże, dojrzałe owoce są również dobrym źródłem witamin z grupy B oraz wielu minerałów, np. wapnia, cynku, fosforu, magnezu, miedzi, potasu, sodu i żelaza.
WŁAŚCIWOŚCI ZDROWOTNE
- obniża ciśnienie tętnicze krwi
- zapobiega zaparciom
- zmniejsza ryzyko chorób otępiennych
- dzięki wysokiej zawartości antyoksydantów opóźniają procesy starzenia
- przeciwutleniacze poprawiają wygląd skóry, sprawiając że jest ona gładka i jędrna
- kwas gallusowy ma działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwzapalne
- mają właściwości przeciwnowotworowe
- luteina korzystnie wpływa na wzrok
SEZON
Sezon na kaki przypada od października do grudnia. Najsmaczniejsze i najtańsze owoce możemy spotkać w sklepach w listopadzie. W ostatnich latach owoc ten staje się coraz bardziej popularny w Polsce i można go kupić w wielu sklepach.
PRZECHOWYWANIE
Po zerwaniu owoce dojrzewają i tracą gorzki posmak. Powinno się wybierać owoce okrągłe i mięsiste o czerwono-pomarańczowym kolorze. Kupowane owoce zawsze powinny mieć liście. Zawsze wybieraj owoce, które mają nieuszkodzoną skórkę i nie są obite. Niedojrzałe owoce należy przechowywać w temperaturze pokojowej aż dojrzeją.
ZASTOSOWANIE W KUCHNII
Przed zjedzeniem należy usunąć liście, umyć owoc i obrać go ze skórki. Tak przygotowaną persymonę można zjeść na surowo, dodać do sałatki czy deserów. Wysuszona persymona świetnie sprawdza się jako dodatek do ciast i owsianek.
INNE ZASTOSOWANIA
Owoc kaki znalazł szerokie zastosowanie w kosmetyce (w kremach, maseczkach, szamponach). Jest ceniony za swoje właściwości przeciwzapalne, ściągające, przeciwzmarszczkowe i głęboko odżywiające.
